Cách tính dung lượng Ắc quy và lựa chọn UPS

Trong thực tế, tùy theo mục đích và tính chất công việc mà bạn sẽ có những sự lựa chọn khác nhau đối với bộ lưu điện UPS. Khi lựa chọn mua UPS phù hợp, bạn thường quan tâm đến công suât của UPS, loại Online hay Offline, dung lượng Ắc quy bao nhiêu. Chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cụ thể vấn đề này qua một vài ví dụ minh họa.

Cách lựa chọn bộ UPS có công suất phù hợp

Bước 1 : Tính tổng công suất tiêu thụ thực tế của tất cả các thiết bị điện cần sử dụng nguồn từ UPS khi cúp điện

Bạn có thể tham khảo danh sách liệt kê công suất của một số thiết bị điện trong gia đình hoặc văn phòng dưới đây.

Thông thường, hầu hết các thiết bị điện đều có dán tem ghi chú thông số công suất, tuy nhiên các bạn cần lưu ý giá trị công suất ghi trên thiết bị là mức công suất cực đại và thiết bị có thể đạt tới (theo thuật ngữ chuyên môn là công suất đỉnh hoặc công suất danh định - nominal power). Tuy nhiên, trong thực tế hoạt động thì các thiết bị này hiếm khi đạt đến 100% công suất tối đa của nó. Công suất tiêu thụ thực tế là khi thiết bị hoạt động ở chế độ bình thường.

Chẳng hạn, các bộ nguồn máy tính thường có công suất 350W, 450, 550W là các giá trị công suất danh định (công suất đỉnh). Thực tế thì một dàn máy tính Destop gồm CPU và màn hình 15" trong điều kiện hoạt động bình thường chỉ tiêu thụ một lượng công suất 150 - 200W. Do vậy cách tốt nhất là bạn nên thông kê lại danh sách công suất các thiết bị tiêu thụ vào một bảng, hoặc căn cứ vào bảng mô tả trên để tính toán, điều này sẽ giúp bạn chọn được bộ lưu điện phù hợp, tránh được tình trạng chọn nhầm UPS.

Bước 2 : Tính toán và lựa chọn bộ lưu điện có công suất phù hợp

- Đối với các thiết bị điện, điện tử có dòng khởi động nhỏ chẳng hạn như máy tính, bóng đèn, quạt máy, Tivi, màn hình LCD, Laptop,... thì bạn nên chọn bộ lưu điện có công suất lớn hơn 1,5 lần tổng công suất thực tế của tất cả các thiết bị đã được hướng dẫn tính toán ở Bước 1. 

- Đối với các thiết bị có dòng khởi động lớn như tủ lạnh, máy lạnh, máy in Laser, máy bơm nước,... thì công suất của bộ lưu điện được chọn phải lớn hơn 2 lần tổng công suất tiêu thụ. Trường hợp số lượng thiết bị loại này nhiều, bạn nên chọn UPS có công suất danh định gấp 2,5 - 3 lần tổng công suất tiêu thụ của các thiết bị điện trong điều kiện bình thường.

- Thông thường, công suất của bộ lưu điện thường được tính bằng VA (Volt - Ampere). Để đổi sang đơn vị W (watt) bạn sẽ thực hiện lấy chỉ số công suất tính bằng VA x hệ số công suất của UPS (pf : power factor), thường thì pf = 0.6, 0.7, 0.8, 0.9, 1 tùy theo loại UPS, nếu bạn để ý thì sẽ thấy những UPS có hệ số công suất càng lớn thì giá thành sẽ càng cao.

Ví dụ :

- Bộ lưu điện Hyundai HD 5K1 có công suất danh định tính theo VA là 5KVA, hệ số công suất pf = 0.7 ==> Công suất danh định tính theo W là 5KVA x 0.7 = 3.5KW.

- Bộ lưu điện Emerson Libert GXT-2000MTPLUS230 có công suất danh định tính theo VA là 2KVA, hệ số công suất pf = 0.8 ==> Công suất danh định tính theo W là 2KVA x 0.8 = 1.6KW.

Bước 3 : Tùy theo yêu cầu đặt ra về thời gian sử dụng bộ lưu điện dự phòng mà từ đó ta phải tính toán và lựa chọn loại Ắc quy cho có dung lượng phù hợp. Thông thường các loại Ắc quy dân dụng thường có điện áp 12V, và công suất cực đại mà dòng Ắc quy này có thể đáp ứng thường chỉ đạt 200Ah.

Áp dụng công thức tính sau :

Ah = (T * W) / (V * hệ số công suất) (***)

Trong đó :

- Ah là dung lượng Ắc quy

- T là thời gian cần dùng khi mất điện (h)

- V là điện áp nạp sạc của bộ lưu điện.

- Hệ số công suất = 0.6, 0.7, 0.8, 0.9,.. tùy theo loại UPS.

Sau khi tính ra được chỉ số Ah bạn có thể biết được lựa chọn Ắc quy nào tối ưu nhất về mặt chi phí nhưng vẫn đáp ứng được yêu cầu đã đặt ra.

Ngược lại, để tính toán thời gian lưu trữ của thiết bị bộ lưu điện ta có thể căn cứ vào công thức (***) để suy ra ngược lại thời gian T theo công thức sau:

T = Ah * V * hệ số công suất / W

Bên trên là bài viết hướng dẫn cách lựa chọn bộ lưu điện và số lượng Ắc quy phù hợp với nhu cầu thực tế đặt ra. 

Rất cám ơn sự quan tâm của Quý đọc giả,..

Trân trọng.